Վրաստանի նախագահը վետո կդնի Ընտրական օրենսգրքի փոփոխությունների վրա
Վրաստանի նախագահ Սալոմե Զուրաբիշվիլին վետո կդնի փետրվարի 20-ին խորհրդարանի կողմից երրորդ՝ վերջնական ընթերցմամբ ընդունված «Ընտրական օրենսգրքի» փոփոխությունների նախագծի վրա, գրում է aliq.ge-ն:
Ըստ նախագահի՝ ընտրական օրենսգրքում կատարված փոփոխությունները հակասում են և՛ Վենետիկի հանձնաժողովի, և՛ Եվրամիության 9 առաջարկություններին։
«Այսօր, երբ նոր վարչապետը Բրյուսելում է իր առաջին միջազգային այցով, և երբ երկրում գործում է միջազգային դիտորդական առաքելություն, Վրաստանի խորհրդարանը՝ իշխող մեծամասնությունը, փոփոխություններ է ընդունել ընտրական օրենսգրքում, որը հակասում է, և՛ Վենետիկի հանձնաժողովի, և՛ Եվրամիության 9 առաջարկություններին։
Լայն կոնսենսուսով ընտրված ընտրական հանձնաժողովի ղեկավարի և անդամների փոխարեն, ընդունված փոփոխություններով ԿԸՀ-ի համալրման գործընթացը դարձել է ամբողջովին ֆիկտիվ, ինչը միայն հարմարեցված է իշխող կուսակցության քաղաքական շահերին»,- հայտնել են նախագահի վարչակազմից:
Վետոյի պատճառներից մեկն այն է, որ փոփոխությունները անվստահություն կառաջացնեն ընտրական գործընթացի նկատմամբ. «Վտանգ կա, որ ընտրությունները կանցկացվեն միակուսակցական, կողմնակալ և իշխող կուսակցության կողմից վերահսկվող ընտրական վարչակազմի կողմից, ինչը կհանգեցնի գործընթացի նկատմամբ անվստահության՝ թե՛ հասարակության, թե՛ միջազգային հանրության մոտ։
Ինչպես նա բազմիցս ասել է, Վրաստանի նախագահը վետո կդնի «Ընտրական օրենսգրքի փոփոխությունների», ինչպես նաև ցանկացած օրենքի վրա, որը չի համապատասխանում երկրի եվրոպական ուղուն»:
Ի դեպ, ընդունված օրենսդրական փոփոխություններն ուժի մեջ մտնելու համար անհրաժեշտ է նախագահի ստորագրությունը։ Վրաստանի Սահմանադրության համաձայն՝ խորհրդարանի ընդունած օրենքը 10 օրվա ընթացքում պետք է ներկայացվի Վրաստանի նախագահին։ Օրենքը ստորագրում և հրապարակում է 2 շաբաթվա ընթացքում կամ մոտիվացված դիտողություններով վերադարձնում է խորհրդարան։
Խորհրդարանում նախագահի վետոն վերացնելու համար անհրաժեշտ է նույնքան ձայն, որքան օրինագծի ընդունման ժամանակ է եղել:
Հիշեցնենք. փետրվարի 20-ին խորհրդարանն ընդունեց «Ընտրական օրենսգրքում» փոփոխություններ, որոնցով վերացվում է ԿԸՀ նախագահի տեղակալի պաշտոնը. այս պաշտոնում նշանակվում էր ընդդիմությունից։ Այս պաշտոնը ներկայումս զբաղեցնում է ընդդիմադիր «Լելոյի» անդամ Գիորգի Սիորիձեն։ ԿԸՀ նախագահի և տեղակալի բացակայության դեպքում ընդդիմության կողմից նշանակված տեղակալի փոխարեն նախագահի պարտականությունները կկատարի ԿԸՀ քարտուղարը։
Օրենքի նախագծով փոփոխություն է նախատեսվում նաև ԿԸՀ անդամների և նախագահի ընտրության կարգում՝ առաջին փուլում անդամի և նախագահի ընտրությունը հնարավոր կլինի խորհրդարանի երեք հինգերորդի (90 ձայն) աջակցությամբ։ Եթե թեկնածուները բավարար ձայներ չհավաքեն, ապա պարզ մեծամասնությունը (76 ձայն) կորոշի երկրորդ քվեարկությունը։ Թեկնածուների հերթական ձախողման դեպքում կրկին քվեարկություն կանցկացվի նույն սկզբունքով։ Ի վերջո, եթե խորհրդարանը չկարողանա ընտրել անդամ/նախագահ, թեկնածուներ նշանակելու լիազորությունը միայն դրանից հետո կփոխանցվի երկրի նախագահին։
Օրինագիծն անփոփոխ է թողնում նախագահին վերաբերող փոփոխությունը, որն անցած ամառ է ընդունվել խորհրդարանի կողմից։ Փոփոխությունն այն ժամանակ բացասական գնահատվեց Վենետիկի հանձնաժողովի կողմից:
2023 թվականի հունիսին Վրաստանի նախագահը վետո դրեց «Ընտրական օրենսգրքում» կատարված փոփոխությունների վրա, իսկ մինչ այդ Վրաստանի նախագահը հայտարարեց մրցույթ և ստեղծեց թեկնածուների ընտրող հանձնաժողով, որը ընտրված թեկնածուներին ներկայացրեց խորհրդարանին։
Իշխող «Վրացական երազանքը» որոշել է փոփոխություններ կատարել «Ընտրական օրենսգրքում» այն բանից հետո, երբ խորհրդարանը, չնայած բազմաթիվ փորձերին, չկարողացավ ընտրել ԿԸՀ նախագահ։ Նախագահի ընտրության համար անհրաժեշտ էր առնվազն 100 պատգամավորի աջակցություն, իսկ խորհրդարանական մեծամասնությունն ու ընդդիմությունը չկարողացան պայմանավորվել ընդունելի թեկնածուի շուրջ։ Այդ իսկ պատճառով, երկրորդ փուլում «Վրացական երազանքը» նախագահ ընտրեց սովորական մեծամասնությամբ (76 ձայն) և նա պաշտոնավարեց 5 տարվա փոխարեն 6 ամիս։