Ախալքալաքի բնակիչները նշել են «Ծռատոնը»
Այսօր Ախալքալաքի բնակիչները նշում են «Ծռատոն» ժողովրդական տոնը։ Քաղաքի բնակիչները, և ոչ միայն, բարձրանում են Տավշանկա բլուրը կամ Տավշան Թափա, ինչպես այն անվանում են տեղացիները, և ուխտագնացություն կատարում դեպի 7 սուրբ վայրերը։ Երիտասարդները սիրում և աջակցում են այս ժողովրդական ավանդույթին։ Ուսանողները նույնիսկ պլանավորել էին ուխտագնացության ժամանակ իրենց դասախոսներին շնորհանդես անել տոնի վերաբերյալ, գրում է jnews.ge-ն:
Արուսյակ Մելքոնյանը Սամցխե-Ջավախքի պետական համալսարանի ուսանող է։ Ամեն տարի, անկախ եղանակից, նա բարձրանում է և ուխտագնացություն կատարում դեպի Տավշանկա լեռ։ Այս տարի նա առաջադրանք ուներ շնորհանդես պատրաստելու, նա որոշեց շնորհանդեսն անել «Ծռատոն» տոնի մասին, ուխտագնացության տանել իր համակուրսեցիներին և դասախոսներին, ովքեր մեծ սիրով համաձայնեցին։ Սակայն առավոտյան եղանակը թույլ չտվեց խմբին բարձրանալ բլուրը։ Տոնի մասին ներկայացումը տեղի ունեցավ, բայց ոչ այնպես, ինչպես Արուսյակը նախատեսել էր, ոչ թե բնության գրկում, այլ Ախալքալաքի համալսարանի շենքի լսարանում։ Սակայն սա նրան չխանգարեց ուխտագնացություն կատարել արդեն երեկոյան, երբ եղանակը մի փոքր պարզվեց։
«Ցավալի է, որ ամեն ինչ այնպես չստացվեց, ինչպես ես պլանավորել էի, բայց ոչինչ, շնորհանդեսը տեղի ունեցավ, տոնակատարությունը և այս ավանդույթներն իսկապես հետաքրքրեցին իմ համակուրսեցիներին և դասախոսներին, այնպես որ հուսով եմ՝ հաջորդ տարի կկարողանամ իրականացնել այն, ինչ պլանավորել էի այս տարվա համար։ Բայց, իհարկե, ես կատարեցի իմ ուխտագնացությունը», — պատմում է Արուսյակը։
Արուսյակը բլուրը բարձրացավ իր մերյավորների հետ։ Շատերն այսպես են անում՝ նրանք հավաքվում են հաճելի ընկերակցությամբ և բարձրանում բլուրը, հանգստանում, մոմեր վառում սրբավայրերում, ցանկություն պահում, ժամանակ անցկացնում այնտեղ և վերադառնում ծաղիկներով, քանի որ երկար ձմռանից հետո ծաղիկները սրտի սփոփանք են Ախալքալաքի բնակիչների համար, ովքեր կարոտում են գարունն ու բնությունը այս սեզոնին։
Արուսյակը շատ է ուզում, որ այս ավանդույթը չվերանա, որպեսզի երիտասարդները շարունակեն ուխտագնացություններ կատարելը և գեղեցիկ ավանդույթները։
«Ես հաճելիորեն զարմացա, որ շատ երիտասարդներ կային, ես կարծում էի, որ այսօր քչերը կբարձրանան լեռ, բայց այնտեղ շատ մարդիկ կային։ Մենք շատ լավ երիտասարդներ ունենք, և ես ուրախ եմ, որ նրանք պահպանում են ավանդույթները», — ասում է նա։
Ծռատոնը Ջավախքում նշվում է վաղուց՝ ամեն տարի մայիսի 6-ին։ Գոյություն ունի լեգենդ, որ այս օրը ոչ ոք գործ չի անում, վախենալով, որ կծռվի։ Մարդիկ հավատում են, որ հնում շատերը գործ են արել և անմիջապես ձեռքերը, ոտքերը ծռվել են։ Իսկ եթե ստիպված էին որեւէ անհետաձգելի բան անել, ապա, պատժից խուսափելու նպատակով, դրանից անմիջապես հետո մի քիչ գարի էին ցանում։ Հավատում էին, որ ցանած գարին ծուռումուռ է դուրս գալիս՝ իր վրա կրելով Սբ. Գեւորգի պատիժը։
Այս տոնը «կարևոր» է նաև հղիների համար: Ծռատոնին հղի կանանց Ջավախքում արգելում են գործ անել, հատկապես կտրող, ծակող իրեր օգտագործել: Ջավախքում հավաստիացնում են, որ այս օրը, եթե հղի կինը գործ է անում, ապա երեխան ծնվում է նշանով: Ահա, թե ինչու Ջավախքում մայիսի 6-ը բառի բուն իմաստով ոչ աշխատանքային է:
Մեր հասարակության մեջ այդքան տարածված Ծռատոնը, չնայած կրոնական տարրեր է պարունակում, որևէ կապ չունի Հայ Առաքելական Սուրբ Եկեղեցու տոնացույցի և տոների հետ։