Մաճկալաշենի դիրքը և տեղակայման վայրը բոլորին է հայտնի, ու այսօր թշնամու նշանառության տակ ապրող գյուղում մարդիկ ոչ միայն անտեսելով ամեն դժվարություն և վախ ապրում են, այլև արարում են, զարգացնում տնտեսություն, տեղական արտադրանք ստեղծում, այն մատակարարում գյուղի և հարակից բնակավայրերի բնակչությանը:  Այս մասին գրում է  Ամարաս թերթը։

 

Իրինա Պետրոսյանն իր բազմանդամ ընտանիքով ևս բնակվում է Մաճկալաշեն գյուղում: Բազմազավակ՝ 4 երեխաների մայրն իր սեփական միջոցներով, տնային պայմաններում, հրուշակեղենի արտադրությամբ է զբաղվում, տարբեր թխվածքներ, տորթեր՝ տոնական և ոչ տոնական, ռուլետներ, փախլավա, նաև՝ ժենգյալով հաց է թխում: Այս ամենն Իրինան անում է ինքնուրույն՝ առայժմ միայն սեփական ուժերին հենվելով: Ասում է՝ իրացնում է տեղում՝ գյուղի խանութներում, նաև պատվերներ է ընդունում:

 

Պահանջարկն իր արտադրանքի նկատմամբ միշտ էլ կա, նաև հարակից գյուղերի վաճառքի կետերից է պատվերներ ստանում, սակայն տեղափոխման և մի շարք այլ դժվարություններով պայմանավորված՝ առայժմ չի կարողանում ընդլայնել ու ավելացնել արտադրության ծավալը: Իրինան հեշտ կյանք չի ունեցել, հարս է եկել նույնպես բազում դժվարությունների միջով անցած ընտանիք, որի հայրը Արցախյան առաջին պատերազմում է նահատակվել՝ հայրենիքի պաշտպանության ժամանակ: Պետրոսյանների երիտասարդ ընտանիքը լավ է գիտակցում սեփական երկրում, սեփական հողի վրա ապրելու կարևորությունը, քանզի այլուր ապրելու կարճատև փորձն ապացուցեց, որ հայրենիքի սիրող, ձգող ուժն ավելի հզոր է ու պահող. ընդամենը մեկ տարի դրսում ապրելուց հետո նորից հայրենի օջախը հետ է բերել, ու ինչ էլ լինի՝ իրենց այսօրն ու ապագան հարազատ Մաճկալաշենում են տեսնում: Ընտանիքի ավագ երեխան 15 տարեկան է, կրտսերը՝ 4, հայրն այսօր պաշտպանության շարքերում է: Ու այսպես էլ ապրում են՝ թող դժվարություններ հաղթահարելով, բայց թեթևացած հոգով, ամուր դնելով ոտքը մայր հողի վրա: Իրինան օրվա ստեղծածով չի բավարարվում:

 

Դիմել է «Թուֆենկյան» բարեգործական հիմնադրամին, ԱՀ սոցիալական զարգացման և միգրացիայի նախարարությանը՝ սեփական արտադրությունն ընդլայնելու, աշխատանքային պայմանները բարելավելու, նոր սարքավորումներ և հնարավորություններ ստեղծելու համար իր նոր ծրագրով: Նրա տունը, որտեղ ապրում և աշխատում է, հենց Ամարասի վանական համալիր տանող ճանապարհին կից է, ասել է, թե սրբատուն գնացող-եկողների համար տեղական որակյալ և մաքուր արտադրանքի առկայությունը շատ կարևոր է ու պահանջարկը մեծ: «Թոնրատուն»՝ արցախյան հացի տեսականիներով, ավանդական խոհանոցով, թխվածքեղենի տեսականիներով ստեղծելն Իրինայի իրական ծրագիրն է հիմա, որով նաև բավականին աշխատատեղեր կստեղծի սահման պահող փոքր գյուղի կանանց համար: Նա կանգ չի առնում ու չի սահմանափակվում օրվա ստեղծածով, այլ լիահույս սպասում է, թե իր ծրագրերում ով կաջակցի իրեն:

 

Երիտասարդ կնոջ խոսքերով՝ ներկայացրած ծրագիրը գոհունակությամբ են ընդունվել «Թուֆենկյան» հիմնադրամի ու ԱՀ սոցիալական զարգացման և միգրացիայի նախարարության կողմից: Հիմա արդեն սպասում է պատասխանի՝ աջակցության տեսքով, որ կարողանա ծրագրածն իրականություն դարձնել: Իրավիճակով պայմանավորված՝ Իրինան ևս որոշակի խնդիրների է առնչվում, հասկանում է, որ այսպես շարունակվելու դեպքում դրանք կավելանան, բայց չի թուլանում, համոզված է՝ ժամանակավոր է: Մեծ ոգևորությամբ առաջ է նայում: Երկրում ապրելով են հայրենիք պահում, իսկ շենացնում՝ սեփական տնտեսությունն ամրապնդելով, երկրի ինքնաբավությանը նպաստելով:

 

Փնտրողը կգտնի. նա երկար չփնտրեց, կյանքը ստիպեց ու ցույց տվեց առանց ուրիշից կախում ունենալու ընտանիքի ապահովության ստեղծման ճանապարհը, իսկ նա սիրով ընդունեց այն, որով առաջ է շարժվում: Առայժմ նա մենակ է աշխատում՝ սկեսրոջ աջակցությամբ, տանելով նաև բազմանդամ ընտանիքի առօրյա հոգսը, որ իր ընտանիքի պաշտպանն էլ իր գործը թիկունքից ապահով կատարի: Մեծ երազանք ունի՝ ինչպես մեզանից յուրաքանչյուրը, կայուն խաղաղություն լինի, որ բազկի զորությունը, վստահությունն ու հավատը ամրանան, որ հանգիստ կարողանանք ապրել ու արարել մեր հողի վրա: