ԵԽ-ն առաջարկում է ուսումնասիրել Լաչինում միջազգային խաղաղապահների տեղակայումը, անհապաղ բացել միջանցքը, վերսկսել Արցախի հարցով բանակցությունները Հելսինկյան ակտի հիմա վրա
Եվրոպական խորհրդարանում «Լեռնային Ղարաբաղի շրջափակման հումանիտար հետևանքները» խորագրով երեկ տեղի ունեցած քննարկումների ժամանակ ելույթ են ունեցել մի շարք պատգամավորներ։ Պատգամավորնները համատեղ բանաձև են առաջարկել, որում մասնավորապես նշված է.
Եվրախորհրդարանը
– հաշվի առնելով Հայաստանի և Ադրբեջանի վերաբերյալ իր նախկին բանաձևերը,
– հաշվի առնելով իր Կանոնակարգի 144(5) և 132(4) կանոնները,
Ա. հաշվի առնելով, որ Լեռնային Ղարաբաղը Հայաստանին և արտաքին աշխարհին կապող միակ ճանապարհը՝ Լաչինի միջանցքը, 2022 թվականի դեկտեմբերի 12-ից արգելափակված է Ադրբեջանի ինքնահռչակ բնապահպանների կողմից. քանի որ դա խաթարել է Լեռնային Ղարաբաղում ապրող 120 000 հայերի համար հիմնական ապրանքների և ծառայությունների, այդ թվում՝ սննդի, վառելիքի և դեղորայքի հասանելիությունը՝ փաստացի շրջափակման մեջ դնելով նրանց
Բ. հաշվի առնելով, որ շրջափակումը հանգեցրել է ծանր հումանիտար ճգնաժամի, որը էապես ազդել է առավել խոցելի բնակչության վրա. նկատի ունենալով, որ ծանր հիվանդների տեղափոխումը գրեթե անհնար է, քանի որ այս իրավիճակից մեկ մահ է տեղի ունենում. մինչդեռ հարյուրավոր ընտանիքներ մնում են առանձնացված.
Գ. հաշվի առնելով, որ այս հումանիտար ճգնաժամն էլ ավելի խորացավ Ադրբեջանի կողմից Լեռնային Ղարաբաղ բնական գազի մատակարարման խափանման պատճառով, որի պատճառով տները, հիվանդանոցներն ու դպրոցները մնացին առանց ջեռուցման,
Դ. հաշվի առնելով, որ պահպանելով Լաչինի միջանցքի շրջափակումը, Ադրբեջանը խախտում է իր միջազգային պարտավորությունները 2020 թվականի նոյեմբերի 9-ի եռակողմ հրադադարի մասին հայտարարությամբ, որով Ադրբեջանը պետք է երաշխավորի միջանցքով երկու ուղղություններով շարժվող մարդկանց, տրանսպորտային միջոցների և բեռների անվտանգությունը.
Ե. հաշվի առնելով, որ Լաչինի միջանցքի օգտագործման խոչընդոտները հետ են մղում Հայաստանի և Ադրբեջանի միջև խաղաղության գործընթացը և խաթարում միջազգային վստահությունը.
1. Ցավում է Լաչինի միջանցքի շրջափակման և Լեռնային Ղարաբաղի հակամարտության ողբերգական մարդասիրական հետևանքների համար.
2. Հորդորում է Ադրբեջանին հարգել և իրականացնել 2020 թվականի նոյեմբերի 9-ի եռակողմ հայտարարությունը և անհապաղ վերաբացել Լաչինի միջանցքը՝ հնարավորություն տալով ազատ տեղաշարժվել և ապահովել հիմնական ապրանքների և ծառայությունների հասանելիությունը՝ այդպիսով երաշխավորելով անվտանգությունը տարածաշրջանում և ապահովելով բնակիչների ապրուստը։
3. Ընդգծում է համապարփակ խաղաղության համաձայնագրի անհրաժեշտությունը, որը պետք է երաշխավորի Լեռնային Ղարաբաղի հայ բնակչության իրավունքներն ու անվտանգությունը. կոչ է անում Ադրբեջանին պաշտպանել Լեռնային Ղարաբաղում ապրող հայերի իրավունքները և զերծ մնալ իր բորբոքված հռետորաբանությունից, որը կոչ է անում խտրականության ենթարկել հայերին և կոչ է անում հայերին լքել Լեռնային Ղարաբաղը.
4. Կոչ է անում Ադրբեջանին ապագայում ձեռնպահ մնալ Հայաստանի և Լեռնային Ղարաբաղի միջև տրանսպորտային, էներգետիկ և հաղորդակցական կապերի գործունեությունը խաթարելուց.
5. Խստորեն դատապարտում է Ադրբեջանի կողմից մարդու իրավունքների պաշտպանների և ՔՀԿ-ների քավության նոխազը և կոչ է անում ԵՄ և անդամ պետությունների ներկայացուցչություններին աջակցել նրանց աշխատանքին.
6. Դատապարտում է ռուս «խաղաղապահների» անգործությունը. գտնում է, որ ՄԱԿ-ի մանդատի ներքո նրանց փոխարինումը ԵԱՀԿ միջազգային խաղաղապահներով պետք է հրատապ բանակցություններ վարվի.
7. Կոչ է անում միջազգային կազմակերպություններին տրամադրել անարգել մուտք դեպի Լեռնային Ղարաբաղ՝ իրավիճակը գնահատելու և անհրաժեշտ մարդասիրական օգնություն տրամադրելու համար.
8. Կոչ է անում ՄԱԿ-ի կամ ԵԱՀԿ փաստահավաք առաքելություն կազմակերպել Լաչինի միջանցք՝ տեղում հումանիտար իրավիճակը գնահատելու համար.
9. Կոչ է անում անհապաղ վերսկսել բանակցությունները՝ առանց նախապայմանների՝ հիմնված Հելսինկյան եզրափակիչ ակտի սկզբունքների վրա.
10. Կոչ է անում ԵՄ-ին ակտիվորեն ներգրավվել և ապահովել, որ Լեռնային Ղարաբաղի բնակիչներն այլևս պատանդ չլինեն Բաքվի ակտիվության, Ռուսաստանի ապակառուցողական դերի և Մինսկի խմբի անգործության տակ։